شرق: هنگامي كه به اندازه كافي نمي‌خوابيد، صبحانه نمي‌خوريد، ورزش نمي‌كنيد يا بي‌ميل مي‌شويد، چه اتفاقي رخ مي‌دهد؟ با مطالعه اين مطلب خواهيد يافت چگونه برخي از عادات بد، سلامت را به خطر مي‌اندازند.

وقتي كم بخوابيم چه اتفاقي مي‌افتد؟

هيچ‌كس به طور قطع از دليل ضرورت خواب مطلع نيست اما شكي نيست كه ايجاد كوچك‌ترين آسيبي عملكرد بدن را مختل مي‌كند. براي مثال، مطالعات نشان داده است كه كمبود خواب، سطح هورمون ليپتين؛ هورموني كه كنترل‌كننده اشتهاست را پايين مي‌آورد. به اين مفهوم كه كم‌خوابي باعث پرخوري كردن مي‌شود. كمبود خواب سطح هورمون استرس را هم افزايش مي‌دهد و بدن شما را وادار مي‌كند تا گلوكز بيشتري به جريان خون وارد كند. همچنين كم‌خوابي، حساسيت بدن‌تان را به انسولين كمتر مي‌كند. اما اين تازه ابتداي كار است. پژوهش‌ها نشان مي‌دهند كه كم‌خوابي توليد مواد شيميايي مخصوص سيستم ايمني را كه از بدن در برابر ميكروب‌ها محافظت مي‌كنند، مسدود مي‌كند. با چند دقيقه بستن چشم‌ها خودتان را فريب دهيد وگرنه شايد مجبور شويد يك بسته دستمال كاغذي را براي آبريزش بيني خود مصرف كنيد و به داروي ضدسرفه نياز پيدا كنيد. پژوهشي كه در سال ٢٠٠٩ انجام شده، دريافته است افرادي كه شب‌ها كمتر از هفت ساعت مي‌خوابند، سه برابر بيشتر از ديگران سرما مي‌خورند. پژوهش‌هاي ديگر بيانگر آن است كه كمبود خواب بسيار كم، به طور مثال كاهش هشت ساعت خواب شبانه معمول به شش ساعت، مي‌تواند ميزان التهاب‌هاي مزمن را افزايش دهد كه خطر ابتلا به بسياري از ناراحتي‌ها اعم از حملات قلبي، كوفتگي‌ها و پوكي استخوان را بالا مي‌برد.

به غير از اين مسايل، اثرات آني و ناگهاني‌اي هم به وجود مي‌آورد. وقتي زنگ ساعت، شما را از خوابي عميق بيدار مي‌كند، چون شما خواب كاملي نداشتيد، روز را با ترشرويي و بدخلقي آغاز خواهيد كرد و با سپري شدن روز، شما بيشتر احساس كسالت خواهيد كرد. برخي متخصصان اعصاب بر اين باور هستند كه هدف از خوابيدن اين است كه مغز شما براي ساخت و استحكام بخشيدن به اتصالات بين عصب‌ها فرصتي را به دست آورد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند كساني كه به اندازه كافي استراحت مي‌كنند، اطلاعات تازه را سريع‌تر ياد گرفته و ذهني قوي‌تر دارند. كم‌خوابي زمان واكنش نشان دادن به مسايل پيرامون را كاهش داده و همچنين شما را بيشتر در معرض خطر تصادفات و رويدادهاي ناگوار قرار مي‌دهد.

نتيجه‌گيري: در حالي كه برخي افراد مي‌توانند با كم‌خوابي زندگي را ادامه دهند، بسياري از ما احتياج به هفت ساعت خواب شبانه داريم. بررسي‌ها مي‌گويند يكي از نشانه‌هاي داشتن خواب كافي اين است كه شما هر روز مي‌توانيد بدون نياز به ساعت زنگدار، سر وقت بيدار شويد.

اگر هر روز صبحانه نخوريم چه اتفاقي مي‌افتد؟

زماني كه پس از استراحت طولاني شبانگاهي از خواب بيدار مي‌شويد، بدن شما تقريبا دوازده ساعت را بدون غذا گذرانده است. اين مساله يك معنا دارد: شما نياز به سوخت و انرژي داريد. اين دقيقا يعني شما در جريان خون‌تان دچار كمبود گلوكز هستيد. اگر صبحانه نخوريد و با اين قند پايين از خانه خارج شويد، يكي از ارگان‌هاي به‌خصوص بدن شما نخواهد نتوانست با تمام سرعت به فعاليت بپردازد، كه آن ارگان همانا مغز است كه براي اداره موثر بدن نياز به جريان مداوم قند خون دارد. در اين هنگام حتي قند خون پايين ممكن است حالت تهوع و اختلال در اعصاب ايجاد كند و ممكن است احساس عدم هوشياري هم بكنيد. بررسي‌ها روي بچه‌هاي محصل نشان داده كه دانش‌آموزاني كه صبح‌ها صبحانه مي‌خورند، حضور ذهن بيشتري دارند و نسبت به آن دسته از دانش‌آموزاني كه صبحانه نمي‌خورند، يادگيري بهتري دارند.

علاوه بر اين، صرف‌نظر كردن از وعده صبحانه بعدها سبب پرخوري مي‌شود. يك متخصص غدد درون‌ريز به نام دكتر سوما دروناوالي، در دانشگاه مركز پزشكي شيكاگو، مي‌گويد: «وعده صبحانه براي تحت كنترل درآوردن اشتهاي شما براي باقي روز از اهميت خاصي برخوردار است.» اين يعني، حذف صبحانه و تا ظهر چيزي نخوردن و دل ضعفه داشتن، شما را آنقدر گرسنه مي‌كند كه نتوانيد پيش از خوردن غذا، سالاد بخوريد و در عوض يك پرس بزرگ غذا را بخوريد. بيشتر اين افراد، كالري‌هايي كه بايد در وعده صبحانه دريافت مي‌كرده‌اند و با نخوردن صبحانه آنها را از دست داده‌اند را با پرخوري در وعده ناهار و شام جبران مي‌كنند. آنها معمولا در وعده‌هاي غذايي، غذاهايي مي‌خورند كه داراي چربي‌هاي اشباع‌شده هستند و باعث مسدود شدن شريان‌ها مي‌شوند. در ضمن، كساني كه صبحانه نمي‌خورند تمايل بيشتري به خوردن خوراكي‌هاي بي‌ارزش و ميان وعده‌ها دارند. يك پژوهش دريافته است خانم‌هاي چاقي كه اغلب مخالف خوردن صبحانه هستند، مي‌توانند با اضافه كردن اين وعده غذايي به راحتي حدود دو كيلوگرم وزن كم كنند. اگر به طور منظم صبحانه بخوريد، نه تنها دچار اضافه وزن نخواهيد شد، بلكه قند خونت نيز تنظيم خواهد شد.
نتيجه‌گيري: بيش از يك چهارم افرادي كه اضافه وزن دارند، صبحانه نمي‌خورند. نشسته صبحانه خوردن نيز ممكن است بيش از ۵٠ درصد احتمال مقاومت انسولين را افزايش دهد. اين مشكل سبب ابتلا به ديابت نوع ٢ مي‌شود.

وقتي تمام روز بيكار باشيم چه مي‌شود؟

آيا تا به حال اين گفته قديمي را شنيده‌ايد كه «شيطان براي دست‌هاي بيكار، كاري پيدا مي‌كند»؟ سپري كردن روز با تنبلي و نشستن روي مبل، شايد به نظر شما شيطاني نباشد اما بدن شما به شكل‌هاي مختلفي با قند يا گلوكز بدون مصرف در جريان خون شما مشكل پيدا مي‌كند. پياده‌روي يا انجام هرگونه تمرينات و فعاليت‌هاي ورزشي، سلول‌هاي ماهيچه‌اي را مجبور به جذب گلوكزهايي كه براي توليد انرژي به كار مي‌روند، مي‌كنند. هنگامي كه روزها به اندازه كافي از ماهيچه‌هاي خود كار نكشيد، گلوكز در بدن شما بدون استفاده باقي مي‌ماند. زندگي به روش نشسته و بي‌حركتي بيش از اندازه، دو مشكل اساسي به وجود مي‌آورد:

1-بدن شما مقداري از قند مصرف نشده را تبديل به چربي مي‌كند. اين چربي‌ها اغلب در باسن، ران‌ها و شكم ذخيره مي‌شود و آنها را بزرگ خواهد كرد. بعدها اين توده چربي نگراني‌هاي زيادي ايجاد خواهد كرد. پژوهشي نشان داده سلول‌هاي چربي اطراف كمر، مواد شيميايي‌اي توليد مي‌كند كه سبب مقاومت انسولين و التهاب مي‌شود كه ناراحتي‌هاي قلبي و بيماري‌هايي از اين دست را افزايش مي‌دهد.

2-حركت كند گلوكز در خون، ميزان تركيبات خطرناكي كه AGE ناميده مي‌شوند را افزايش مي‌دهد و اين تركيبات مي‌توانند به رشته‌هاي عصبي و سلول‌هاي خوني آسيب وارد كنند و اين از دلايل آن است كه در قند خون بالا عوارض بيماري ديابت نظير از دست دادن بينايي و بيماري‌هاي كليوي ظهور پيدا مي‌كند.

برخاستن از روي مبل و بيرون رفتن از خانه براي پياده‌روي مي‌تواند براي جلوگيري از اين سرنوشت به شما كمك زيادي کند. ورزش يك چربي‌سوز قابل اطمينان است و بررسي‌ها نشان داده كه فعاليت‌هاي فيزيكي سطح AGE را كاهش مي‌دهد.

نتيجه‌گيري: تمام روز نشستن در يك جا، ممكن است باعث شود تا شما تمامي برنامه‌هاي تلويزيوني مورد علاقه خود را تماشا كنيد، اما اين عمل سبب ذخيره شدن قند خون بد در بدن، اضافه وزن و انواع مشكلات خواهد شد.

وقتي هميشه عصباني باشيم، چه اتفاقي مي‌افتد؟

خشمگين شدن به تنهايي مشكلي ايجاد نمي‌كند. هر چند وقت يك‌بار عصبي شدن، امري طبيعي بوده و براي سلامتي هم لازم است. اما هميشه عصباني بودن موضوعي ديگر است و براي شما بسيار بد است. صرف‌نظر از به هم خوردن خلق‌وخو و جدا شدن شما از ديگران، تمام روز بد خلق و خشمگين بودن مي‌تواند كنترل ديابت را بسيار دشوار كند. عصبانيت شكلي از احساس استرس است كه سبب مي‌شود تا بدن شما آدرنالين و ساير هورمون‌هاي مربوطه را آزاد كند. يكي از تاثيرات هورمون‌هاي استرس، بالا بردن قند خون است. به علاوه، استرس ممكن است در شما عادات بدي، از جمله زياده‌روي در خوردن خوراكي‌هاي بي‌ارزش كه مي‌تواند شرايط بدتري را ايجاد كند به وجود آورد. موارد ديگري هم وجود دارد. اگر شما هميشه به خشم و عصبانيت خود اجازه خودنمايي دهيد، ممكن است قلب شما آسيب ببيند. آيا هر چند وقت يك‌بار آزرده و رنجيده مي‌شويد، اما با بي‌اعتنايي از آن مي‌گذريد؟ مشكلي نيست. اما اكنون دانشمندان مي‌دانند كه عصبي بودن فشارخون را بالا مي‌برد. در حالي كه به هيچ‌وجه تعجبي هم ندارد، پژوهش تازه‌اي در دانشگاه يل، دريافته است افرادي كه اجازه مي‌دهند عصبانيت بر آنها غلبه كند، به ميزان زيادي از ماده‌اي كه ايندوتلين ناميده مي‌شود در بدن خود دارند كه با ايجاد رسوباتي در رگ‌هاي خوني مانند رسوب چربي‌ها، كلسترول و ساير مواد چرب در رگ‌ها، كه محرك ايجاد حملات قلبي است و خون را با شدت در رگ‌ها به حالت لخته در مي‌آورد. پژوهش ديگري هم دريافته متحمل شدن خشم زياد، در واقع مي‌تواند سبب بي‌نظمي در ضربان قلب شده و به طور موقتي باعث ايست قلبي مي‌شود.

نتيجه‌گيري: عصبانيت و خشم به مدت طولاني يك سم كشنده است، پس راهي براي خلاص شدن از آن بيابيد. ميزان خشم خود را براي خودتان در دفترچه‌اي يادداشت كنيد تا بتوانيد از اندازه آن آگاهي پيدا كنيد. از دوستان يا اعضاي خانواده‌تان كه باعث عصبي شدن شما مي‌شوند، دوري كنيد و به آنها تذكر دهيد. در اين مواقع كاري انجام دهيد كه خشم‌تان را كاهش دهد و آرامش پيدا كنيد و به طور مثال از خانه بيرون برويد و فرياد بزنيد.